Seyyar satıcı da kalmadı
Düzensiz kentleşmeyle birlikte beton yığını haline dönüşen kent merkezleri alışılmış birçok alanı toprağa gömüyor. Seyyar satıcılığın parmakla sayılabilecek seviyeye düştüğü şehir merkezlerinde toplum hafızası da bilinçsizce yok ediliyor.
Sadece cami önlerinde yer edinebilen ve birkaç el tablasıyla şehrin seyyar satıcılık hafızasını koruyan işportacılar bitmek üzere. Şehir hayatının yok etmeye başladığı bir diğer alandan olan seyyar satıcılık cami önlerinde ayakta durmaya çalışıyor. Özellikle namaz çıkışlarında meyve-sebze alışverişi yapmak isteyenlerin rağbet ettiği son noktalar olarak görülüyor.
Özel ve kamu mülkiyetinin her noktayı kapsadığı şehir hayatında seyyar satıcıların nefes alabileceği alanlar yok oldu. Sabit durma imkânı olmayan seyyar satıcıların genellikle cami önlerinde namaz çıkışı satış yaptığı daha yoğun gözlemlenebiliyor. Birçok seyyar satıcının namaz kılan cemaate satış yapmak için geldiği cami önleri alternatif para kazanma olanağı sunuyor. Kendisinin yıllardan beri cami önlerinde meyve satışı yaptığını dile getiren İlyas Ataş yıllardır camilerin önüne gelip vatandaşlara meyve satışı yapıyorum. Zamana göre sebze de satabiliyorum. Cami cemaati genelde yaşlı insanlardan oluştuğu için sürekli gidip alışveriş yapamadıklarını biliyorum. Bu yüzden cami cemaati de biz gelmeyince merak ediyor. Biz gelemediğimizde ki bu çok az rastlanır bir durumdur, gidip büyük market furyasına katılmak istemiyorlar. Marketi tercih etmemeleri biraz da alacakları şey ile yürüme mesafelerinin durumundan ötürü göz önünde tutuluyor.
Dönemine ve fiyatına göre cami cemaatine seyyar satıcılık yaparak meyve sattığını belirten Ataş meyve bu yıl çok tercih edildi. Geçen yıllara göre insanlar daha fazla tercih etti diyebilirim. Benim görebildiğim kadarıyla satış yapan arkadaşlarda baya memnun bu durumdan. Hem meyveler iyi ve güzel üretilmiş hem de bize gelinceye kadar temiz muhafaza edilmiş. Şuan piyasada bulunan bütün meyve satıcıları ter temiz bir şekilde meyvelerini sağladılar. Buda bir şekilde müşterilerimize kadar yansıyor. Gecen sene bu aylarda ben meyveleri ve özellikle üzümü nasıl elimden çıkarayım diye düşünüyordum ama bu sene üzümü nerden bulabilirim nasıl olurda aynı üzümden bulabilirim diye düşünüyorum. Çünkü bu üzümü en fazla kırk gün daha satabiliriz. Sonra piyasa farklı bir meyveyle tanışacak. Bizim piyasamızda bu şekilde ilerliyor. Ama ben bu yıl meyveden şükürler olsun iyi para kazandık diyebilirim dedi.
Namaz saatlerinde belirledikleri camilere meyve sebze satışı yapmak için gittiklerini ve bu durumun kendi piyasalarını belirlediğini dile getiren Ataş nedenini bilemiyorum ama genellikle bizim müşterilerimiz yaşlı amcalar oluyor. Buna ben dikkat ettim. Yıllardır meyve satıyorum ve pek az sayıda genç insanlara satış yaptığımı biliyorum. Bence namaz kılanların genelde yaşlılar olduğundan kaynaklanıyor olabilir bu durum. Çünkü cami cemaati bizleri tercih ediyor. Bunun nedeni birazda ayaklarına kadar gelmemiz olabilir. Kimse evini meyvesiz bırakmak istemez ki yaşlı insanlarımız bu konuda oldukça duyarlılar. Nedendir bilinmez ama galiba evlerine sadık oldukları, geçmişten getirdikleri ve sürekli dikkat ettikleri bir durum olabilir şeklinde konuştu.
Erzurum da yüzlerce seyyar satıcısının cami önlerine gelerek satıcılık yaptıkları ve vatandaşlara hizmet sunduklarını dile getiren Ataş eğer camiye gelen insanlar bizi tercih ediyorsa bunun bir nedeni var. Bizler yıllardır camilerimizin önüne gelerek namazın ardından evine gidecek olan amcalarımızı dedelerimizi bekliyoruz. Meyve satanlar kar oranı olarak bu sene en iyi parayı kazandılar. Henüz piyasa bitmiş değil, meyveni faklı bir lezzetini daha tablalarımıza getireceğiz. Ama meyvenin biz seyyar satıcılarına getirdiği kar biraz da havaların erkenden ısınmış olmasıdır. Havalar sıcak olunca Erzurumlular kendisini sokağa erkenden attı ve yürürken böyle lezzetli bir meyveyi yemeyi tercih ettiler. Bu durum biz meyve satıcılarını memnun etti. Tırnak makası, mendil, çorap ve iç çamaşırları satanlar ve mevsimlik diğer meyveleri satanlar bu yılın getirisinden memnunlar. Konuştuğum ve gördüğüm bütün seyyar satıcı arkadaşlar durumlarından memnunlar diye konuştu.
